Lần đầu tiên chia tách gan người hiến thành tựu
Ca hiến tạng từ người cho chết não tại Phòng kiểm tra Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí vừa qua đánh dấu “2 lần đầu tiên” trong tiến trình tiến triển của lĩnh vực hiến – ghép mô tạng của Việt Nam.
Đây là thông tin được PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia, Phó Giám đốc Phòng kiểm tra Hữu nghị Việt Đức đưa đến tại buổi họp báo “Điều phối đa tạng của người mắc chứng bệnh chết não từ địa điểm y tế tuyến tỉnh”.
Sự kiện được tiếp diễn tại Phòng kiểm tra Hữu nghị Việt Đức chiều 8/4.
Ca thủ thuật lấy đa tạng lâu dần 4 giờ (Ảnh: Phòng kiểm tra đưa đến).
Theo đó, từ nguồn tạng được lấy từ người mắc chứng bệnh D.M.Đ. chết não, một tim, một tạng thận, một phần gan (gan trái) được điều phối tới Phòng kiểm tra Trung ương Huế; một phần gan (gan phải), một tạng thận được điều phối tới Phòng kiểm tra Hữu nghị Việt Đức; 2 giác mạc được điều phối tới Phòng kiểm tra Trung ương Quân đội 108.
Hiện tất cả các tạng được lấy từ người hiến chết não được ghép đều có tiến triển tốt, đã từng mang lại sự sống cho các người mắc chứng bệnh không tương tự.
thành tựu của ca hiến có hai tính lớn:
– Phòng kiểm tra Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí là địa điểm y tế tuyến tỉnh đầu tiên chưa ghép tạng thực hiện chẩn đoán chết não – Hồi sức chết não.
– Lần đầu tiên chia tách gan người hiến chết não thành tựu để ghép cho hai người (một trẻ nhỏ, một người lớn).
“Đây là cột mốc quan trọng trong việc xây dựng nòng cốt, sinh ra và mở rộng mạng lưới hiến tạng trong toàn quốc, mà trong thời gian qua trung tâm đã từng nỗ lực xây dựng”, PGS Đồng Văn Hệ nói.
Tính tới thời điểm hiện tại, cả nước có 6/26 địa điểm y tế ghép tạng đã từng thực hiện chẩn đoán chết não về hiến tặng mô tạng. Điều này là một trong những nguyên do khiến cho tỷ lệ chết não hiến mô, tạng tại Việt Nam rất thấp và không tăng trong hơn 10 năm qua.
Vì vậy, PGS Hệ nhận định triển khai chẩn đoán và hồi sức chết não tại các địa điểm y tế hiến (địa điểm y tế chưa ghép tạng) theo mô hình các nước tiến triển, là định hướng của Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia.
PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia, Phó Giám đốc Phòng kiểm tra Hữu nghị Việt Đức (Ảnh: Minh Nhật).
Sau khi đưa vào thí điểm xây dựng mạng lưới 16 địa điểm y tế vận động hiến tặng mô, tạng, trung tâm đã từng hỗ trợ 4 địa điểm y tế triển khai thành tựu chẩn đoán chết não, hồi sức và hiến mô tạng.
“Mô hình xây dựng tổ tư vấn tại 16 địa điểm y tế cho xuất hiện tín hiệu khả quan và khả thi. Ngoài ra Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia cũng đã từng tổ chức đào tạo cho 68 địa điểm y tế. Tổng cộng đã từng có 595 người được đào tạo”, PGS Hệ thông tin.
Cũng theo chuyên gia này, Việt Nam hiện là nước có tổng số ca ghép tạng mỗi năm cao nhất Đông Nam Á. Chúng ta cũng là nước ASEAN duy nhất ghép được hơn 1000 ca mỗi năm.
Tuy nhiên, Việt Nam lại đứng ở vị trí rất thấp về tỷ lệ hiến mô tạng từ người chết não và chết tim với 0,15%. Về chỉ số này, Thái Lan đang nhiều hơn chúng ta 70 lần, với Singapore là 40 lần.
Cũng theo ông, nếu mỗi địa điểm y tế trong 68 địa điểm y tế của mạng lưới thuyết phục thành tựu 1-2 ca chết não hiến tạng mỗi năm, chúng ta đã từng có thêm tầm khoảng 100 trường hợp chết não hiến mô tạng để thắp lên các cuộc đời mới
Y bác sĩ cần phải trực tiếp vận động hiến tạng
Theo PGS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, trong hơn 30 năm tiến triển của lĩnh vực hiến – ghép mô tạng, hiện chúng ta đã từng ghép được đầy đủ các tạng như thế giới có thể thực hiện được.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng bày tỏ sự trăn trở với việc nguồn hiến tạng từ người cho chết não ở Việt Nam vẫn nằm trong nhóm thấp nhất thế giới.
“Có hàng nghìn người chứng bệnh vẫn trông chờ được ghép mô tạng từng ngày, từng giờ”, Thứ trưởng Thuấn bày tỏ.
TS.BS Dương Đức Hùng, Giám đốc Phòng kiểm tra Hữu nghị Việt Đức phân tích, để tăng được số số lượng người chết não hiến tạng, một địa điểm y tế không thực hiện được mà phải có mạng lưới phổ rộng trên toàn quốc từ tuyến địa điểm lên tuyến trên.
Do đó, mỗi địa điểm y tế phải bắt đầu việc này bằng tập huấn, truyền thông để mỗi cán bộ y tế đều là tình nguyện viên vận động.
“Trước mắt cần phải thực hiện ngay đó là thế đổi ý thức của nhân viên y tế trong vận động hiến ghép”, TS Hùng cho thường.
Ông Hùng dẫn chứng thực tế tại địa điểm y tế, có những trường hợp người của trung tâm ghép tạng tới tư vấn về hiến tạng, song sẽ không tốt nhất bằng các y bác sĩ. Họ vốn là người theo dõi và tiếp xúc với gia đình người mắc chứng bệnh hàng ngày.
“Y bác sĩ phải là người tham gia tư vấn hiến tạng. Khi y bác sĩ phối hợp cùng với người của trung tâm ghép tạng tư vấn, vận động sẽ có tốt nhất hơn rất nhiều”, TS Hùng chia sẻ.
