Có thai chụp X quang nguy hiểm không là thắc mắc của rất nhiều mẹ bầu, nhất là những mẹ chụp X quang khi không biết mình có thai. Vậy thế nào là chụp X quang và những tác động của X quang với thai nhi và phụ nữ có thai là sao?
1. Thế nào là chụp X quang?
X quang là khái niệm chỉ một loại bức xạ năng số lượng cao. Máy chụp X quang có thể phát ra các chùm tia có bức xạ cao và các tia này có thể đi xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch bên trong cơ thể một cách đơn giản, từ đó tạo hình ảnh để bác sĩ có thể chẩn đoán chứng bệnh.
Việc thực hiện chụp X quang cần thiết phải có sự chỉ định của bác sĩ trong các trường hợp cần thiết phải thiết nhằm chẩn đoán chứng bệnh một cách chuẩn xác nhất là những chứng bệnh mối liên quan tới xương, khớp, tim mạch…
2. Có thai chụp X quang tác động tới thai nhi không?
Theo nghiên cứu, nếu chỉ chụp X quang một lần thì những nguy cơ gặp phải là rất hiếm. Tuy nhiên, những trường hợp mà thai phụ chụp X quang nhiều lần khi không biết có thai trong thời gian ngắn sẽ gây nên tiềm ẩn những nguy cơ xấu tác động tới sức khỏe của mẹ và bé. Nguyên gây nên được cho bởi những tế bào trong cơ thể có thể gặp phải tia X quang thực hiện cho tổn thương và nghiêm trọng hơn về sau có thể tiến triển thành các tế bào ung thư.
Khi người chứng bệnh chụp X quang, liều bức xạ luôn được giữ ở mức tối ưu và có thể thu được hình ảnh rõ nét nhất nhằm giữ gìn sức khỏe cho người chụp. Tuy nhiên, nếu không thực sự cần thiết phải thiết thì phụ nữ khi mang thai không nên chụp X quang vì có thể gây nên tác động tới sức khỏe của mẹ và thai nhi. Do đó, để tránh những rủi ro không xin muốn có thể xảy ra khi chụp X quang mà trước khi chụp, bác sĩ sẽ hỏi người chụp có đang có thai thường không thì mới quyết định thực hiện thủ thuật này.
3. Những tác động khi chụp X quang với thai nhi
3.1. tác động theo khu vực chụp X quang
nguy cơ và tình trạng tác động của tia bức xạ khi chụp X quang với sức khỏe con người phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: liều tia, thời gian tiếp xúc, số lần nhận tia…
So với tia bức xạ được dùng để điều trị chứng bệnh thì chụp X quang thường có liều thấp hơn. Do đó, cũng có sự không tương tự nhau về tình trạng nguy hại khi tiếp xúc với tia X.
Trong một tỷ lệ, người chụp X quang khi ở các cơ quan như: phổi, tim mà không biết mình mang thai thì nguy cơ gặp phải dị tật bẩm sinh là rất thấp bởi tia X không chiếu được vào vùng bào thai, nếu có thì chỉ có những tia thấp cấp chạm tới tuy vậy liều số lượng cũng tương đối nhỏ và không gây nên tác động tới thai nhi.
3.2. tình trạng tác động theo lứa tuổi của thai nhi
Tuy cùng là 1 liều bức xạ, tùy thuộc vào sự tiến triển của tuổi thai mà tình trạng nguy hại khi chụp X quang với thai nhi cũng có sự không tương tự nhau:
– Mẹ bầu chụp X quang khi mang thai 7 ngày: Ở thời kỳ này, chưa có một nghiên cứu cụ thể nào cho xuất hiện việc chụp X quang gây nên tác động tới thai nhi.
– Chụp X quang khi thai được 2-7 tuần: Lúc này, thai nhi sẽ gặp phải tác động nếu liều bức xạ cao.
– Chụp X quang khi thai từ 8- 40 tuần: Nguy cơ tác động tới thai nhi sẽ thấp bởi đây là thời kỳ thai nhi tiến triển mạnh mẽ và các cơ quan cũng từng dần hoàn thiện
đi kèm tuổi thai thì tình trạng của tia X tới thai nhi còn phụ thuộc lớn vào vị trí của các cơ quan được chụp. Cụ thể là:
– Chụp X quang ở khu vực vùng bụng, khung chậu: Liều bức xạ từ 0,1 tới 1, với liều bức xạ này thì thai nhi có tỷ lệ tổn thương là 1/100000 – 1/10000.
– Khu vực chụp ở đầu, ngực: liều bức xạ ở khu vực này là 0,001 – 0,0001 và tỷ lệ tổn thương thai nhi ở mức dưới 1/1000000.
– Chụp X-quang khu vực vùng đầu, ngực: liều bức xạ 0,001 – 0,0001 và tỷ lệ tổn thương thai nhi là dưới 1/1000000.
– Chụp X-quang ở thắt vùng eo lưng, cột sống: liều bức xạ ở khu vực này là 1 – 10, tỷ lệ tổn thương thai nhi từ 1/10000 – 1/1000.
3.3 tác động của liều chụp X quang với thai nhi
– Thai nhi ở thời kỳ từ 2-8 tuần tuổi: thời kỳ này tia X không có thể gây nên tác động tới thai nhi, do đó cũng không có tác động gây nên sảy thai, dị tật bẩm sinh thường thực hiện cho thai nhi trễ tiến triển.
– Thai nhi ở thời kỳ từ 8 -15 tuần tuổi: thời kỳ này, hệ thần kinh của thai nhi từng bắt đầu tiến triển và có những sự nhạy cảm nhất định đối và tác động tới thai nhi nếu liều từ ở mức 300 millisievert trở lên.
– Thai nhi từ 20 tuần tuổi trở lên: Ở thời kỳ này, nguy cơ chịu đựng tia X của thai nhi từng tốt hơn trước, các cơ quan từng tiến triển ổn định nên việc chụp X quang sẽ không gây nên tác động tới thai nhi.
Có nhiều trường hợp bắt buộc phải chụp X quang khi mang thai, để giữ gìn và phòng tránh những rủi ro không đáng có, thai phụ sẽ được mặc áo che chắn nhằm suy yếu sự phơi nhiễm của tia X với thai nhi.
Đặc biệt, người chụp X quang nếu nghi ngờ có thai hoặc đang mang thai cần thiết phải phải khai báo với bác sĩ để được tư vấn và chỉ định phương pháp chẩn đoán phù hợp.
4. Phải thực hiện sao nếu tiếp xúc với tia X quang khi mang thai?
Khi mang thai, nếu tiếp xúc với tia X, bạn cũng không nên quá lo lắng bởi số lượng bức xạ mà thai nhi tiếp xúc vẫn nằm trong giới hạn an toàn. Đặc biệt, bạn cần thiết phải phải thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên về việc bạn đang có thai để được che chắn cẩn thận hoặc chỉ định chẩn đoán hình ảnh bằng phương pháp không tương tự.
Ngoài ra, các loại máy X quang dùng trong chẩn đoán y khoa thường không phát ra các tia X vượt quá liều cho phép, do đó nếu lỡ chụp X quang trong thời kỳ có thai, bạn hãy thông báo ngay cho bác sĩ chuyên môn để được tư vấn và theo dõi thai cẩn thận trong suốt thai kỳ.
Một tỷ lệ cần thiết phải thiết, để giữ gìn an toàn cho thai nhi, bác sĩ sẽ chỉ định thai phụ thực hiện thêm những kiểm tra, xét nghiệm chuyên sâu nếu cần thiết phải.
Nếu việc chụp X quang là cần thiết phải thiết và được chỉ định bởi bác sĩ chuyên môn, để giữ gìn an toàn và hạn chế những rủi ro cho sức khỏe của mẹ và bé, mẹ bầu nên lựa lựa chọn những địa điểm y tế giữ gìn tin cậy, hệ thống máy móc tiên tiến và được thực hiện bởi hệ thống bác sĩ, chuyên viên có kinh nghiệm. Cơ thể phụ nữ mang thai luôn nhạy cảm và sức đề kháng kém, do vậy việc chụp X quang cần thiết phải được thực hiện một cách cẩn thận, giữ gìn an toàn.
Bài viết Vừa rồi từng đưa đến những thông tin cơ bản nhất về chụp X quang là sao và giúp cho chị em giải đáp thắc mắc: Có thai chụp X quang có nguy hiểm không? Chúc mẹ bầu sẽ có một thai kỳ thật khỏe mạnh, an toàn vượt cạn.