Tiểu đường thai kỳ là một trong những căn bệnh tương đối thường gặp trong quá trình mang thai của phụ nữ, được phát hiện khoảng tầm từ tuần thứ 24. Trên thực tế căn bệnh này có những tác động gì và tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không? Bài viết sau đây với sự tư vấn của bác sĩ Nguyễn Văn Hà – trưởng khoa Phụ sản – địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh sẽ giúp cho bạn giải đáp những thắc mắc này.
thành phần thường mắc tiểu đường thai kỳ?
Tiểu đường thai kỳ (đái tháo đường thai kỳ) là tình trạng rối loạn dung nạp glucose ở bất kỳ tình trạng nào, thời kỳ đầu của thai kỳ thường không có dấu hiệu rõ ràng tuy nhiên nếu có sự giảm sút sút trong đáp ứng của insulin với sự thay thế đổi nồng độ glucose máu thì rất dễ dẫn tới tiểu đường thai kỳ nửa sau của thời kỳ mang thai. Thông thường, tiểu đường thai kỳ sẽ bắt đầu xuất hiện từ tháng thứ ba. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do những thay thế đổi sinh lý trong cơ thể của người mẹ. Sự tiết các hooc-môn do nhau thai tiết ra như Estrogen, lactogen, progesteron, prolactin gây nên kháng insulin, từ đó dẫn tới đường huyết tăng. Đường huyết cao sẽ có nguy cơ gây nên các dị tật cho bé.
tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không , tiềm ẩn nhiều hệ lụy cho mẹ và thai nhi nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách.
Cứ 10 mẹ bầu thì sẽ có 1 mẹ bầu mắc phải tiểu đường thai kỳ, và thường gặp nhiều hơn ở những người thừa cân, béo phì. Ngoài ra có rất nhiều yếu tố dẫn tới hệ lụy thường gặp này trong mang thai.
- Trên 25 tuổi. Tuổi càng cao tỉ lệ mắc càng cao
- Gia đình có người từng mắc căn bệnh đái tháo đường
- Tỉ lệ người mắc đái tháo đường ở Đông Nam Á cao gấp 5 lần các nước ở khu vực không không khác.
- Tiền sử đẻ con to >4000gr
- Tiền sử sản khoa không thông thường như sảy thai liên tục, con dị tật, đa ối, sinh non…
- Hội chứng buồng trứng đa nang
Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?
Tiểu đường thai kỳ chỉ xuất hiện một thời gian ngắn. Sau khi sinh em bé, tình trạng này sẽ hết. Tuy nhiên thai phụ không nên nghĩ đây là hiện tượng đơn giản mà lơ là sức khỏe. Bởi tình trạng này có thể tự hết tuy nhiên nếu không được điều trị phù hợp, căn bệnh tiểu đường thai kỳ sẽ gây nên ra những hệ lụy bất lợi, thậm chí gây nên sinh non, tử vong. Cả mẹ và bé đều có nguy cơ mắc phải tiểu đường type 2 sau này.
với mẹ
Tiểu đường thai kỳ được xem là nguy hiểm vì thực hiện gia tăng tỷ lệ sảy thai, thai lưu, sinh non, huyết áp cao trong thai kỳ, đa ối, nhiễm trùng tiết niệu, mổ lấy thai. Các tai biến thường gặp cụ thể là:
huyết áp cao
Trong quá trình mang thai, thai phụ mắc đái tháo đường thường dễ mắc phải tăng huyết áp hơn các thai phụ thông thường không không khác. Điều này gây nên tới nhiều hệ lụy cho cả mẹ và thai nhi như: tiền sản giật, sản giật, tai biến mao mạch não, suy gan, yếu thận, sinh non và tăng tỉ lệ chết chu sinh. Do đó trong quá trình thăm khám thai định kỳ, việc các chuyên gia đo huyết áp, theo dõi cân nặng, tìm protein niệu thường xuyên cho các thai phụ đái tháo đường là rất cần phải thiết.
Sinh non
Các nguyên nhân dẫn tới sinh non là do số lượng kiểm soát glucose huyết muộn, nhiễm trùng tiết niệu, đa ối, tiền sản giật, tăng huyết áp. Dịch ối nhiều cũng là yếu tố thực hiện tăng nguy cơ sinh non ở thai phụ.
Sảy thai và thai lưu
với thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ thì nguy cơ sảy thai tự nhiên cao hơn nên việc kiểm tra glucose huyết cần phải thường xuyên, sớm theo dõi.
Nhiễm khuẩn niệu
Nhiễm khuẩn niệu có thể không rõ ràng về triệu chứng lâm sàng tuy nhiên nếu kiểm soát không tốt glucose huyết tương, chúng có thể mất cân bằng và tác động không tốt tới sức khỏe sản phụ. Nếu không được điều trị sẽ dễ thực hiện dẫn tới viêm đài bể thận cấp, từ đó gây nên ra rất nhiều các tai biến không không khác.
tác động về lâu dài
Về lâu dài, nguy cơ trở thành đái tháo đường type 2 sau này (30% – 50% mắc phải đái tháo đường type 2 trong vòng 5-10 năm). Tăng nguy cơ mắc phải căn bệnh trong những lần có thai sau (tỷ lệ 30% – 69%). Ngoài ra họ cũng dễ mắc phải béo phì, tăng cân mất kiểm soát nếu sau sinh không có một chế độ ăn kiêng và tập thích hợp.
với thai nhi
Tiểu đường thai kỳ gây nên nguy hiểm không những cho mẹ mà còn tác động lớn tới sự tiến triển của thai nhi trong 3 thời kỳ tháng đầu và tháng cuối thai kỳ.
Thai nhi mắc phải tác động trực tiếp khi mẹ mắc tiểu đường thai kỳ
thời kỳ 3 tháng đầu
Tác động lên quá trình tiến triển của phôi, thai gây nên nên tình trạng sảy thai tự nhiên, thai lưu và dị tật bẩm sinh (tỷ lệ 8% – 13%), những thay thế đổi này thường xảy ra vào tuần thứ 6 tới tuần thứ 7 của thai kỳ. Các dị tật thường gặp của thai kỳ là tổn thương hệ thần kinh, tim, các mao mạch lớn, hệ xương, tiết niệu.
thời kỳ 3 tháng cuối thai kỳ
thời kỳ này có hiện tượng tăng tiết insulin của thai nhi, thực hiện thai nhi tăng trưởng quá mức
Tăng trưởng quá mức và thai to
Hiện tượng thai tăng trưởng quá mức là hậu quả của việc tăng vận chuyển glucose từ mẹ vào thai nhi. số lượng glucose này từng kích thích tụy của thai nhi tiết insulin từ đó kích thích thai nhi tiến triển kích thước.
Hạ glucose huyết tương và các căn bệnh lý chuyển hóa ở trẻ sơ sinh
Tỷ lệ này chiếm khoảng tầm từ 15% – 25% ở trẻ sơ sinh của các thai phụ có đái tháo đường. nguyên do xuất phát từ việc gan thai nhi không đáp ứng được với glucagon gây nên giảm sút việc thực hiện mới glucose từ gan.
căn bệnh lý đường hô hấp
Trước đây căn bệnh lý này chiếm tỷ lệ 30% ở trẻ sơ sinh của các thai kỳ có đái tháo đường. Hiện nay với sự tiến triển của y khoa, tỷ lệ này chỉ còn khoảng tầm 10% nhờ vào các phương tiện nhận xét độ trưởng thành phôi của thai nhi.
Tử vong ngay sau sinh
Đường huyết tăng tác động tới sự tiến triển của bé, nghiêm trọng nhất là thai to dẫn tới tỷ lệ thai tử vong khi sinh.
Tăng hồng cầu
Đây là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh khi mẹ mắc phải tiểu đường thai kỳ.
Vàng da sơ sinh
Tỷ lệ này chiếm tới 25% ở các thai phụ có đái tháo đường thai kỳ. nguyên do là tăng hủy hemoglobin dẫn tới tăng bilirubin huyết tương gây nên vàng da ở trẻ sơ sinh.
Các yếu tố tác động lâu dài
Do tác động trực tiếp từ mẹ, khi lớn, trẻ sớm mắc phải mắc căn bệnh đái tháo đường type 2, rối loạn tâm thần – vận động. Ngoài ra chúng cũng có nguy cơ mắc lại căn bệnh gấp 8 lần trẻ thường khi tới 19 – 27 tuổi.
thực hiện thế nào để phát hiện tiểu đường thai kỳ?
Các dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ không quá rõ rệt nên phụ nữ mang thai thường dễ nhầm lẫn với các chứng căn bệnh không không khác. Thông thường phụ nữ mang thai sẽ có các dấu hiệu như mệt mỏi, đi tiểu nhiều, tăng huyết áp,..Do vậy để phát hiện tốt nhất tiểu đường thai kỳ, phụ nữ mang thai nên thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ thường hay còn gọi là công nghệ dung nạp glucose đường uống. Đây là phương pháp sử dụng khi chẩn đoán tiền đái tháo đường và căn bệnh đái tháo đường, nhất là có thể giúp cho phát hiện tiểu đường thai kỳ. Thông thường công nghệ này được thực hiện giữa tuần thai 24 và 28.
Nghiệm pháp dung nạp glucose giúp cho mẹ bầu dễ thực hiện phát hiện tiểu đường thai kỳ
Hiệp hội các nhóm nghiên cứu đái tháo đường và thai kỳ (IADPSG) và WHO từng đưa ra khuyến cáo nên sử dụng phương pháp: Nghiệm pháp dung nạp glucose 75 gam – 2 giờ.
Các bước tiến hành thực hiện xét nghiệm
Lần 1: Vào lần thăm khám đầu tiên vào 3 tháng đầu thai kỳ. Tiến hành xét nghiệm glucose huyết tương lúc đói hoặc glucose huyết tương bất kỳ. Nếu chỉ số glucose lúc đói không thông thường lớn hơn hoặc bằng 126 mg% hoặc glucose huyết tương bất kỳ là lớn hơn bằng 200 mg% thì được chẩn đoán là đái tháo đường, thai phụ sẽ được giới thiệu sang chuyên khoa nội tiết.
Lần thăm khám sau:
Vào tầm tuần thai 24 – 28, thai phụ sẽ được tư vấn về tầm soát đái tháo đường thai kỳ và bảng hướng dẫn ăn uống thích hợp, thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose 75 gam – 2 giờ vào lần thăm khám thai định kỳ tiếp theo.
Cách thực hiện nghiệm pháp đường huyết
- Lấy 2ml máu tĩnh mạch, định số lượng glucose trong huyết tương lúc đói trước khi nghiệm pháp.
- Uống ly nước đường từng được địa điểm y tế sắp sẵn, uống trong 5 phút.
- Lấy tiếp 2ml máu tĩnh mạch vào 2 thời điểm 1 giờ và 2 giờ sau uống nước glucose.
những điều cần phải lưu ý:
- 3 ngày trước khi tiến hành nghiệm pháp chẩn đoán, không ăn chế độ ăn có quá nhiều glucid, cũng không cần phải quá kiêng khem so với thường ngày để tránh tác động tới kết quả nghiệm pháp.
- Nhịn đói 8 – 12 tiếng trước khi nghiệm pháp
- Trong thời gian thực hiện nghiệm pháp, thai phụ không ăn uống thêm.
Những thói quen sinh hoạt giúp cho thai phụ hạn chế diễn biến nguy hiểm của tiểu đường thai kỳ?
Chắc hẳn qua những thông tin trên, phần nào tất cả người từng có lời giải cho vấn đề “Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?”. Vậy sau đây là những lời khuyến khích dành cho các thai phụ:tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không
giữ gìn chế độ ăn lành mạnh theo chỉ định của bác sĩ, chuyên gia
Trong thời gian mang bầu, người mẹ cần phải tuân thủ chế độ dinh dưỡng đặc biệt, hạn chế tối đa đường dung nạp vào cơ thể. những thực phẩm cần phải tránh ví dụ như: bánh kẹo ngọt, nước ngọt, nước ép trái cây có thêm đường; thức ăn chứa tinh bột, dưỡng chất béo bão hòa như dưỡng chất béo từ động vật, mẹ bầu nên ăn cá nhất là cá hồi rất tốt cho thai nhi; tránh thực phẩm chứa carbonhydrate trong thức ăn nhanh, đồ uống có cồn, đồ chiên dầu mỡ,..Mẹ bầu nên đi thăm thăm khám ở các địa điểm uy tín để được tư vấn cụ thể về khẩu phần cũng như thực phẩm nên ăn. Phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh luôn có chuyên gia tư vấn, lên thực đơn, hỗ trợ vấn đề dinh dưỡng cho mẹ bầu.
Luôn luôn vận động
Đi bộ hàng ngày, vận động nhẹ nhàng, bơi lội, tập yoga, xông hơi cũng là cách để mẹ bầu rèn luyện và giữ gìn sức khỏe.
Giữ cân nặng ở mức thích hợp
Để quá trình tiến triển của thai nhi khỏe mạnh và phòng tránh căn căn bệnh tiểu đường thai kỳ, thai phụ cần phải tích cực và có ý chí trong việc giữ gìn vóc dáng, sức khỏe.
giữ thói quen lành mạnh để tránh mắc phải tiểu đường thai kỳ
Hiện tại, Phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh đang triển khai những gói thai sản trọn gói rất thuận lợi và an toàn cho thai phụ và thai nhi. Với hệ thống y bác sĩ dày dặn chuyên môn, địa điểm vật dưỡng chất y tế tiên tiến, thai phụ và người nhà hoàn toàn có thể yên tâm tin tưởng. Ngoài ra trong các gói thai sản trọn gói, thai phụ được thăm khám thai không giới hạn, được thực hiện các xét nghiệm quan trọng, gồm tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không. Tất cả những dịch vụ trong toàn bộ thời kỳ mang thai của thai phụ sẽ được Hưng Thịnh chăm sóc đầy đủ và tận tâm nhất.
