Thiếu máu do thiếu sắt là một trong những vấn đề sức khỏe thường hay gặp nhất trên thế giới, tác động tới gần nửa tỷ phụ nữ trong lứa tuổi sinh sản. Vậy tiến hành cách nào để bổ sung sắt cho mẹ bầu khi mắc phải thiếu máu, giúp cho cả mẹ và thai nhi luôn khỏe mạnh? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Ước tính khoảng tầm 40% phụ nữ trong lứa tuổi sinh sản (đang không mang thai) có tình trạng thiếu sắt. Tình trạng này có thể tác động tới hơn 10% phụ nữ mang thai ở các nước có thu nhập cao, tuy nhiên có thể tác động lớn hơn (20% – 70%) ở các nước có thu nhập thấp. Thiếu máu do thiếu sắt rất thường gặp và cũng là một trong những thiếu hụt dinh dưỡng thường hay gặp nhất trên thế giới, nhất là ở phụ nữ có thai và trẻ nhỏ và nhất là ở các nước thu nhập thấp.
Ước tính khoảng tầm 40% phụ nữ trong lứa tuổi sinh sản (đang không mang thai) có tình trạng thiếu sắt.
Thiếu máu ở phụ nữ mang thai là như thế nào?
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khái niệm thiếu máu ở phụ nữ mang thai là khi nồng độ hemoglobin thấp hơn 11g/dl trong bất kỳ thời gian nào của thai kỳ. Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát căn bệnh tật Anh quốc khái niệm thiếu máu khi nồng độ hemoglobin ít hơn 110g/L trong 3 tháng đầu thai kỳ và thấp hơn 105g/L trong 3 tháng thứ 2 và thứ 3 của thai kì. Công thức máu nên được phản hồi đầy đủ ít nhất là khi bắt đầu mang thai và tại tuần thứ 28.
Tổ chức Y tế thế giới khái niệm thiếu máu ở phụ nữ mang thai là khi nồng độ hemoglobin thấp hơn 11g/dl trong bất kỳ thời gian nào của thai kỳ.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn tới việc thiếu sắt hoặc thiếu máu do thiếu sắt ở phụ nữ trong thời gian mang thai:
- Thiếu sắt trong chế độ ăn, tác động hấp thu ở đường tiêu hóa
- Các căn bệnh do ký sinh trùng, thiếu hụt dinh dưỡng dinh dưỡng và các căn bệnh huyết sắc tố di truyền.
Có nhiều ý kiến không tương tự nhau về việc điều trị sớm tình trạng thiếu sắt, thiếu máu do thiếu sắt ở phụ nữ mang thai. Một bài tổng quát hệ thống và phân tích gộp từng báo cáo rằng sử dụng sắt trước sinh ở những phụ nữ mang thai thiếu máu tiến hành tặng số lượng hemoglobin, suy nhược tình trạng thiếu sắt và suy nhược tỷ lệ trẻ sơ sinh thiếu cân. Những phụ nữ thiếu máu do thiếu sắt nên được bổ sung 100 – 200mg sắt nguyên tố mỗi ngày và cần thiết phải được tư vấn về cách dùng để tối ưu hóa hấp thu.
Khắc phục tình trạng thiếu máu do thiếu sắt ở mẹ bầu
Liều tối thiểu nên là 30mg sắt nguyên tố mỗi ngày
Theo Khuyến cáo của Liên đoàn sản phụ khoa quốc tế (FIGO)
- Tất cả các phụ nữ mang thai đều được khuyến cáo bổ sung sắt hàng ngày, tuân thủ khuyến cáo y tế của từng quốc gia, nhất là những vùng có tỷ lệ thiếu máu thường gặp. Liều tối thiểu nên là 30mg sắt nguyên tố mỗi ngày.
- Phụ nữ mắc phải thiếu máu do thiếu sắt nên được bổ sung 100mg – 200mg sắt nguyên tố mỗi ngày. Họ cũng nên được tư vấn về các sử dụng phù hợp để tối ưu tình trạng hấp thu.
- Khi hemoglobin ở mức thường thì, việc bổ sung sắt hàng ngày nên tiếp tục trong khoảng tầm 3 tháng và ít nhất là 6 tuần sau khi sinh để bù đắp số lượng sắt dự trữ của mẹ.
- Phụ nữ mang thai mắc phải thiếu máu có thể có thể cần thiết phải bổ sung các phương pháp phòng ngừa khi sinh, như thiết lập đường truyền tĩnh mạch, chăm sóc tích cực ở thời kỳ thứ 3 của cuộc chuyển dạ và phòng ngừa ra máu quá mức. Mức giới hạn của hemoglobin là dưới 10 g/dL khi sinh ở phòng xét nghiệm và thấp hơn 9.5g/dL khi sinh ở một đơn vị không tương tự. Phụ nữ có mức hemoglobin thấp hơn 10.0g/dL sau khi sinh nên được bổ sung 100 – 200mg sắt nguyên tố trong vòng 3 tháng.
- Sắt đường tiêm nên được cân nhắc từ 3 tháng thứ 2 của thai kỳ trở đi và tiếp tục sau khi sinh cho những phụ nữ được xác định là có thiếu máu do thiếu sắt và thất bại hoặc không dung nạp với sắt đường uống.
- Truyền máu nên dành riêng cho những người mắc căn bệnh có nguy cơ ra máu nhiều, tổn thương tim, hoặc các triệu chứng cần thiết phải lưu ý ngay.
Tài liệu tham khảo
International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO). Good clinical practice advice: Iron deficiency anemia in pregnancy. FIGO; 2017
