Đây là những nhà khoa học từng được VinFuture vinh danh nhờ công trình xét nghiệm phá ra phương pháp điều trị căn bệnh tiểu đường, béo phì, thúc đẩy các liệu pháp điều trị các căn bệnh thoái hóa thần kinh.
Bảng danh sách được Time thực hiện hàng năm nhằm ghi nhận những nhân vật nổi bật nhất trên thế giới ở nhiều hạng mục như nghệ sĩ, nhà lãnh đạo, nhà phát kiến, nhà tiên phong… Theo đó, GS. Drucker, GS. Habener và PGS. Mojsov được Time vinh danh ở hạng mục những nhà tiên phong có tác động nhất.
Các giáo sư được tạp chí Time vinh danh vì những nỗ lực phối hợp trong nhiều năm để nghiên cứu tiến triển các loại thuốc suy nhược cân tốt nhất. Theo Time, các nhà khoa học trước hết tập trung vào những loại thuốc điều trị đái tháo đường, từng xác định mối liên kết quan trọng giữa insulin và incretins, một phần trong họ hormone đường ruột được gọi là glucagon. Nghiên cứu giúp cho họ hiểu cách GLP-1 kiểm soát nồng độ đường huyết, cân nặng.
Giải Đặc biệt VinFuture 2023 trao cho GS. Daniel Joshua Drucker (Canada), GS. Joel Francis Habener (Mỹ), GS. Jens Juul Holst (Đan Mạch) và PGS. Svetlana Mojsov (Mỹ) với công trình tiên phong xét nghiệm phá vai trò của các peptide tương tự glucagon 1 (GLP-1). Từ trái qua: GS. Drucker, GS. Mojsov và GS. Holst. GS. Habener không thể tới nhận giải vì vì sao sức khỏe.
Tại Đại học Copenhagen (Đan Mạch), GS. Jens Juul Holst (cũng là đồng chủ nhân giải Đặc biệt VinFuture 2023) nhận xuất hiện rằng sau thủ thuật đường ruột, hormone tương tự glucagon thực hiện tăng nồng độ insulin trong cơ thể. Cùng lúc đó, GS. Daniel Drucker (Đại học Toronto, Canada) và GS. Joel Habener (Phòng xét nghiệm Đa khoa Massachusetts, Hoa Kỳ) từng phát hiện ra hai loại của hormone tương tự glucagon, trong số đó có GLP-1 với cấu trúc phân tử được sử dụng trong các loại thuốc hiện nay như Ozempic, Wegovy, Mounjaro và Zepbound.
PGS. Svetlana Mojsov (Đại học Rockefeller, Hoa Kỳ) là nhà hóa học từng tổng hợp GLP-1 và tiến triển kháng thể kháng lại nó cho các nghiên cứu trước hết rất quan trọng. Các thí nghiệm của GS. Daniel Drucker từng xác định các phần cụ thể của GLP-1 và vai trò của chúng trong việc tác động tới nồng độ insulin.
PGS. Svetlana Mojsov (Đại học Rockefeller, Hoa Kỳ), chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture 2023 dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới vừa được tạp chí Time bình lựa chọn “Top 100 nhân vật tác động nhất thế giới 2024”.
Nhờ kết quả này, Time cho rằng hiện nay, các loại thuốc dựa trên GLP-1 từng được phê duyệt tại Hoa Kỳ để điều trị đái tháo đường và béo phì, đồng thời thực hiện suy nhược nguy cơ mắc căn bệnh tim mạch. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục xét nghiệm phá những tiềm năng không tương tự của các loại thuốc dựa trên GLP-1, gồm có suy nhược nguy cơ mắc căn bệnh Alzheimer, Parkinson, các căn bệnh lý thận, căn bệnh gan.
Tháng 12/2023, tại Lễ trao giải VinFuture mùa 3, 3 nhà khoa học: GS. Daniel Joshua Drucker (Canada), GS. Joel Francis Habener (Mỹ), PGS. Svetlana Mojsov (Mỹ) cùng GS. Jens Juul Holst (Đan Mạch) từng được VinFuture trao giải Đặc biệt dành cho “Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới” trị giá 500.000 USD, với công trình tiên phong “xét nghiệm phá vai trò của các peptide tương tự glucagon 1 (GLP-1)”.
GS. Daniel Joshua Drucker (Viện nghiên cứu Lunenfeld-Tanenbaum, Đại học Toronto, Canada), chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture 2023 dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới vừa được tạp chí Time bình lựa chọn “Top 100 nhân vật tác động nhất thế giới 2024”.
Công trình là nền tảng cho các phương pháp điều trị căn bệnh tiểu đường, béo phì tốt nhất và thúc đẩy những liệu pháp điều trị mới với các căn bệnh thoái hóa thần kinh.
Công trình đặt nền móng và mở ra hy vọng mới trong việc điều trị cho hơn 400 triệu người mắc căn bệnh tiểu đường loại 2, hơn 1 tỷ người mắc căn bệnh béo phì và hơn 3 triệu người mắc hội chứng ruột ngắn.
Năm 2023, có hơn 20 triệu liều thuốc GLP-1 được sử dụng trên thế giới với tỷ lệ tăng ấn tượng 6,7%. Ngoài ra, việc xét nghiệm phá cơ chế vận động của các peptide (chuỗi các axit amin mà cơ thể tạo ra giúp cho tổng hợp các loại protein) từng thúc đẩy nghiên cứu và tiến triển các phương pháp điều trị mới cho căn bệnh tim mạch, thoái hóa thần kinh (Alzheimer, Parkinson…), những loại căn bệnh đứng vị trí đầu tiên trong danh sách nguyên nhân gây ra tử vong nhiều nhất toàn cầu.
Sự vinh danh của tạp chí Time dành cho PGS. Svetlana càng củng cố tầm nhìn và tiêu chí phản hồi toàn diện của giải thưởng VinFuture, bởi vai trò tiên phong của bà trong quá trình tiến triển loại thuốc suy nhược cân này hiếm khi được công nhận tại những giải thưởng quốc tế lớn về y sinh, cho tới khi được vinh danh tại Lễ trao giải VinFuture năm 2023.
Năm 2023, TS. Katalin Karikó và GS. Drew Weissman – đồng chủ nhân Giải thưởng hàng đầu VinFuture 2021 – từng được trao giải thưởng Nobel Y học năm 2023 cho công trình nghiên cứu về các điều chỉnh của nucleoside, từ đó giúp cho tiến triển vaccine mRNA phòng ngừa Covid-19.
Việc vinh danh những nhà khoa học xuất sắc có đóng góp quan trọng cho thế giới từng thể hiện tầm vóc, tầm nhìn của Hội đồng Giải thưởng VinFuture. VinFuture ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc phản hồi và thúc đẩy nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học công nghệ toàn cầu, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên thế giới.
GS. Joel Francis Habener (Đại học Harvard, Hoa Kỳ) là nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực nội tiết, căn bệnh lý tiểu đường và béo phì. Nhóm nghiên cứu của ông là đơn vị đầu tiên phát hiện ra 2 phân tử nhỏ có cấu trúc tương tự với glucagon thuộc đại phân tử preproglucagon trên động vật (cá cần phải câu – anglerfish) vào năm 1981, điều từng đặt nền tảng cho các xét nghiệm phá sau này về trình tự và cấu trúc peptide tương tự glucagon 1 (GLP-1).
GS. Daniel Joshua Drucker (Viện nghiên cứu Lunenfeld-Tanenbaum, Đại học Toronto, Canada) là nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực nội tiết và sinh học của peptide tương tự glucagon 1 (GLP-1). Các nghiên cứu của Giáo sư Drucker về GLP-1 bắt đầu trong thời điểm ông tham gia phòng thí nghiệm của Giáo sư Joel Habener tại Phòng xét nghiệm Đa khoa Massachusetts với vai trò nghiên cứu sinh sau tiến sĩ, với nhiệm vụ tìm kiếm vai trò sinh lý học của GLP-1 và các tế bào sản sinh ra chúng.
PGS. Svetlana Mojsov (Đại học Rockefeller, Hoa Kỳ) từng có những đóng góp đột phá trong việc tìm ra các isoform tác dụng của peptide tương tự glucagon 1 (GLP-1), mở ra loạt công trình nghiên cứu và tiến triển các liệu pháp dựa trên peptide này.
