Vừa qua, bà P.V.P. (63 tuổi, ngụ tại Long An) phải vào một trung tâm y tế địa phương cấp cứu với tình trạng thở nhanh, mệt nhiều.
Dựa vào kết quả xét nghiệm và triệu chứng lâm sàng, bác sĩ xác định người mắc chứng bệnh nhiễm toan lactic nặng (tình trạng tích tụ axit lactic trong máu), do ngộ độc dinh dưỡng cấm phenformin, cần phải tiến hành lọc máu cấp cứu lấy dinh dưỡng độc. Sau một lần lọc máu và chăm sóc tích cực, người mắc chứng bệnh qua cơn nguy kịch.
Khai với bác sĩ trên giường chứng bệnh, bà P. cho thấy đã từng điều trị tiểu đường (thường hay đái tháo đường) bằng phương pháp Tây y nhiều năm. Gần đây, bà được người quen giới thiệu loại thuốc “gia truyền” có tác dụng suy yếu đường huyết nhiều, nên mua về sử dụng và xảy ra tình trạng trên.
Người phụ nữ mắc phải hệ lụy nặng sau khi uống thuốc đái tháo đường “gia truyền” (Ảnh: BV).
Theo báo cáo của ngành y tế, ngộ độc phenformin trộn trong thuốc đái tháo đường “gia truyền” xảy ra rất thường thấy và đang có dấu hiệu gia tăng. người mắc chứng bệnh thường nhận được những lời chào mời hấp dẫn trên mạng về công năng của thuốc, nên mua về sử dụng, sau đó hệ lụy nặng. Thậm chí, có nhiều trường hợp mất mạng.
Vào năm 2019, một người mắc chứng bệnh 65 tuổi (ngụ TP Thủ Đức) cũng nghe người quen mách bảo về loại thuốc gia truyền loại viên kiểm soát đường huyết cấp tốc, nên quyết định dừng theo dõi ở trung tâm y tế để chuyển sang dùng loại thuốc này.
Sau một thời gian, người phụ nữ thường xuyên mắc phải mệt mỏi, ăn uống kém, sức khỏe ngày càng suy suy yếu dần. tới khi rơi vào tình trạng nguy kịch phải đi cấp cứu, bà M. được chẩn đoán suy hô hấp, tụt huyết áp, toan máu nặng với chỉ số axit lactic trong máu tăng rất cao. người mắc chứng bệnh sau đó phải hồi sức tích cực, lọc máu nhiều ngày.
Theo các chuyên gia, phenformin được phát hiện vào năm 1957, đầu tiên dùng để điều trị đái tháo đường. Tuy nhiên trong quá trình theo dõi, người ta nhận xuất hiện thuốc này gây ra ra tác dụng phụ tương đối là nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng dẫn tới tử vong.
Một loại thuốc trị tiểu đường “gia truyền” chứa dinh dưỡng cấm phenformin từng mắc phải phát hiện ở TPHCM (Ảnh: Hoàng Lê).
Do đó vào những năm 1970, phenformin dần mắc phải hạn chế sử dụng và mắc phải cấm lưu hành ở Mỹ cũng như các nước không tương tự. tuy nhiên tại Việt Nam cũng như một vài nước châu Á không tương tự, phenformin vẫn được sản xuất lén lút và lưu hành dưới loại thuốc “gia truyền”, thuốc tễ, tiểu đường hoàn, viên tiểu đường…
các chuyên gia khuyến cáo, đái tháo đường là chứng bệnh lý mạn tính thường thấy. Chế độ dinh dưỡng và tập luyện thể lực khoa học phối hợp việc dùng thuốc và theo dõi định kỳ tại các địa điểm y tế uy tín sẽ giúp cho người chứng bệnh kiểm soát tốt đường huyết, ngăn ngừa hệ lụy.
Do đó, người mắc chứng bệnh tuyệt đối không nên nghe theo lời những người không có chuyên môn thường hay tin những quảng cáo trên mạng để sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, bỏ điều trị ở trung tâm y tế, có thể dẫn tới các hệ lụy nguy hiểm tính mạng.
