Khắc phục hậu quả cong vênh khi sử dụng sụn sườn tự thân trong tạo hình mũi
PGS.TS Đỗ Quang Hùng, nguyên Trưởng khoa Tạo hình Thẩm mỹ, Phòng thăm khám Chợ Rẫy (TPHCM) khi nói về kỹ thuật tạo hình thẩm mỹ mũi bằng sụn sườn tự thân hoàn toàn.
Tối 20/12, tại Nhà hát lớn Hà Nội đã từng xảy ra lễ trao giải Giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2023 với chủ đề “Tôn vinh tài năng – Khơi nguồn sáng tạo”.
Năm nay Giải Nhân tài Đất Việt trong lĩnh vực y dược không có giải Nhất.
Công trình Tạo hình thẩm mỹ mũi bằng sụn sườn tự thân hoàn toàn (sống mũi được tạo hình bằng sụn sườn dập mềm cắt mịn) của PGS.TS.BS Đỗ Quang Hùng và ThS.BS Lê Hoàng Vĩnh, Phòng thăm khám Chợ Rẫy (HCM) đạt giải Nhì Giải Nhân tài Đất Việt trong lĩnh vực Y Dược.

Nhóm tác giả Phòng thăm khám Chợ Rẫy đạt giải Nhì Nhân tài Đất Việt trong lĩnh vực Y Dược (Ảnh: Thành Đông).
thủ thuật tạo hình mũi được thực hiện ngày càng nhiều do uy tín cuộc sống ngày càng được nâng cao, nhu cầu thực hiện đẹp và hoàn thiện của con người ngày càng nhiều. Nhiều người xin muốn sửa lại mũi do mũi thấp, dị tật bẩm sinh, chấn thương hoặc sửa lại mũi trước đó đã từng thủ thuật song chưa thỏa mãn…
Việc lựa lựa chọn phương pháp thủ thuật cũng như các vật liệu để có kết quả an toàn và tốt nhất nhất là một trong những thách thức và không dễ dàng khăn cho các thủ thuật viên.
Vật liệu có thể dùng trong tạo hình mũi gồm vật liệu nhân tạo và vật liệu tự thân. Gần đây, vật liệu tự thân ngày càng có xu hướng được nhiều tác giả lựa lựa chọn sử dụng để hạn chế các hậu quả của vật liệu nhân tạo.
Trong các loại vật liệu tự thân này sụn vành tai, vách ngăn thường được sử dụng thực hiện đầu mũi và phải phối hợp với sụn nhân tạo thực hiện sống mũi; cân mạc, trung bì dùng để thực hiện sống mũi song tỷ lệ teo nhỏ hấp thu theo thời gian lên tới 40%.
Sụn sườn là vật liệu tự thân với số số lượng nhiều có thể được sử dụng thực hiện đầu mũi, sống mũi. Nó được nhiều thủ thuật viên nổi tiếng trên thế giới lựa lựa chọn, đặc biệt với mũi hậu quả co rút biến loại phải mổ lại, mũi gặp phải chấn thương, dị tật bẩm sinh.

Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế và ông Trần Quang Dũng, đại diện tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, trao giải cho các tác giả đạt giải lĩnh vực Y Dược (Ảnh: Thành Đông).
Tuy nhiên, sụn sườn nguyên khối hoặc chẻ miếng có nhược điểm dễ cong vênh khi tạo hình sống mũi.
Trong thực tế, một cái cây nếu còn tươi thì sẽ vẫn giữ được dáng vẻ như vậy, song một khi đã từng cong, đổ xuống thì một gian nó sẽ gặp phải biến loại cong đi. Xuất phát từ thực tế quan sát, PGS.TS.BS Đỗ Quang Hùng nhận xuất hiện, trong nấu gỗ người ta thực hiện gỗ thành bột giấy để thực hiện bàn, ghế…
“Lúc đó tôi nghĩ tại sao mình không thực hiện mềm sụn sườn để thế đổi cấu trúc của nó sau đó đưa vào cơ thể, nẹp bên ngoài và trong để giữ dáng mũi đẹp”, PGS Hùng nói.
Khởi nguồn từ sự quan sát đó, tháng 6/2017, lần đầu tiên tại Việt Nam, khoa Tạo hình Thẩm mỹ Phòng thăm khám Chợ Rẫy (TPHCM) dùng kỹ thuật tạo hình thẩm mỹ mũi bằng sụn sườn tự thân hoàn toàn, trong số đó sống mũi được tạo hình bằng sụn sườn dập mềm cắt mịn đã từng được dùng.
Việc dập mềm và cắt mịn sụn sườn một cách sáng tạo đã từng giúp cho cho quá trình sử dụng sụn sườn trở nên linh hoạt và đơn giản hơn, khắc phục được nhược điểm cong vênh. Đồng thời, mang lại tốt nhất điều trị tốt cho người mắc chứng bệnh đặc biệt với những trường hợp mũi chỉnh sửa lại, mũi chấn thương, mũi dị tật bẩm sinh.
Theo PGS Hùng, vật liệu nhân tạo có lợi điểm là không gặp phải hấp thu, số số lượng nhiều song nhược điểm lớn nhất là nhiễm trùng muộn và vật liệu gặp phải đào thải theo thời gian.

PGS.TS.BS Đỗ Quang Hùng, nguyên Trưởng khoa Tạo hình thẩm mỹ, Phòng thăm khám Chợ Rẫy (TPHCM) (Ảnh: B.S).
Ngược lại, với vật liệu tự thân, cơ thể thích nghi được, tránh được nhiễm trùng. Ngoài ra, phụ nữ Việt Nam thường có da dày và nhờn nên thường hay gặp phải mụn. Nếu tạo hình mũi bằng vật liệu nhân tạo, việc nặn mụn sẽ thực hiện tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Đặc biệt với những trường hợp gặp phải hậu quả trước do lần thủ thuật trước đó thường hay gặp phải chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động, với kỹ thuật trên bác sĩ có thể tạo hình lại mũi cho người mắc chứng bệnh mà không cần phải chờ.
“Trước đây, những trường hợp gặp phải hậu quả nhiễm trùng, chảy dịch, bác sĩ sẽ phải lấy vật liệu nhân tạo ra sau đó đợi cả năm mới thực hiện lại mũi được. Điều này có thể khiến cho người mắc chứng bệnh mặc cảm, tự ti. Với kỹ thuật trên, chúng tôi có thể tạo hình được ngay cả khi mũi đang gặp phải nhiễm trùng, viêm tấy.
Trên nền tổn thương lớn, sẹo, vùng mũi gặp phải nhiễm trùng, viêm tấy, thậm chí thủng cả mũi, nếu dùng vật liệu nhân tạo thì gần như chắc hẳn thất bại (nhiễm trùng lại, thủng mũi tiếp…). Kỹ thuật này cũng phù hợp thực hiện cho cả những trường hợp gặp phải dị tật mũi”, PGS Hùng chia sẻ.
Những con số biết nói
Từ tháng 6/2017 tới tháng 7/2022, khoa Tạo hình Thẩm mỹ, Phòng thăm khám Chợ Rẫy (TPHCM) dùng kỹ thuật trên cho 259 trường hợp, trong số đó 57 người mắc chứng bệnh nam và 202 người mắc chứng bệnh nữ, tuổi nhỏ nhất là 18 tuổi và lớn nhất là 58 tuổi.
trong số đó, gần một nửa từng thủ thuật mũi 1 lần, hơn 7% thủ thuật mũi từ 2 lần trở lên và trong vòng 43% mới thủ thuật mũi lần đầu. 56% người mắc chứng bệnh thủ thuật để sửa lại mũi đã từng thủ thuật trước đó, hơn 15% do dị tật bẩm sinh, 15% do chấn thương và 13% mũi thấp bẩm sinh.
Các người mắc chứng bệnh có sự thế đổi đáng nói các chỉ số nhân trắc mũi và 100% người mắc chứng bệnh giữ được công dụng thông khí thường thì của mũi. Không ghi nhận hậu quả sớm và hậu quả xa của thủ thuật. Không có người mắc chứng bệnh nào không thỏa mãn với kết quả thủ thuật và không có trường hợp nào tiêu sụn sau 1 năm.
Kỹ thuật tạo hình thẩm mỹ mũi bằng sụn sườn tự thân hoàn toàn (sống mũi được tạo hình bằng sụn sườn dập mềm cắt mịn) là phương pháp sử dụng sụn sườn sáng tạo. Nó góp phần khắc phục được nhiều trường hợp chứng bệnh lý mà trước đây không thực hiện được hoặc sau mổ sẽ có nhiều hậu quả.
Kỹ thuật này mang lại tốt nhất điều trị tốt cho người mắc chứng bệnh, đặc biệt với những trường hợp mũi chỉnh sửa lại, gặp phải chấn thương, dị tật bẩm sinh. Nó khắc phục được các khiếm khuyết trong các trường hợp mũi biến loại do mổ nhiều lần, tai nạn hoặc dị tật bẩm sinh.
Đồng thời suy yếu bớt những gánh nặng về tâm lý, nâng cao uy tín cuộc sống cho người chứng bệnh.
“Việc tạo hình mũi bằng sụn sườn thế giới vẫn thực hiện, tuy nhiên họ lấy nguyên khối sau một thời gian sụn sẽ gặp phải cong vênh. Để tránh hậu quả này, chúng tôi tiến hành dập mềm, cắt mịn sụn sườn sau đó mới đưa vào cơ thể để tạo hình sống mũi”, PGS Hùng nói.
Với 35 năm kinh nghiệm trong nghề, trong gần 7 năm, hàng đầu mình ông đã từng thực hiện được hàng nghìn ca tạo hình thẩm mỹ mũi bằng kỹ thuật này, đạt tốt nhất tốt, tránh được tình trạng cong vênh.
Để lấy sụn sườn, người mắc chứng bệnh sẽ được gây ra mê. Để giữ gìn an toàn, tốt nhất, PGS Hùng nhấn mạnh: “Việc lấy sụn sườn phải được thực hiện tại các trung tâm y tế có khoa thẩm mỹ tạo hình. Bác sĩ được đào tạo, huấn luyện, đi học kỹ thuật lấy sụn sườn như thế nào để giữ gìn an toàn và tốt nhất tránh các hậu quả có thể xảy ra”.
Trong tương lai, các tác giả sẽ tiếp tục tiến triển kỹ thuật để ngày càng tốt hơn, nhất là trong điều trị các hậu quả, dị tật bẩm sinh.
Năm nay Giải thưởng Nhân tài Đất Việt lĩnh vực Y Dược không có giải Nhất.
Giải Nhì: Công trình “Thẩm mỹ mũi bằng sụn sườn tự thân hoàn toàn (sống mũi được tạo hình bằng sụn sườn dập mềm cắt mịn).
Giải Ba: Công trình “thủ thuật kích thích não sâu điều trị chứng bệnh Parkinson”.
Giải Triển vọng: Công trình “Giá trị các chỉ dấu sinh học hTERT mRNA, AFP, AFP-L3, DCP trong phát hiện chứng bệnh ung thư tế bào gan”.