Ngày 24/11, Phòng thăm khám Trung ương quân đội (TWQĐ) 108 thông tin về 200 ca ghép gan thành tựu. Đặc biệt, ca thứ 200 là ca ghép gan xung đột nhóm máu từ người cho sống đầu tiên được thực hiện thành tựu tại viện.

Ánh sáng cuối đường hầm

15 tuổi, cô gái bé bỏng đứng trước giới hạn sinh – tử, khi em từng ở thời kỳ cuối của căn căn bệnh ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan.

Trước đó 6 năm, cô bé được phát hiện xơ gan không rõ căn nguyên. Gần đây người mắc căn bệnh đi thăm khám, phát hiện có u bướu gan từng được chẩn đoán là ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan.

PGS.Lê Văn Thành – Viện trưởng Viện thủ thuật tiêu hóa, Phòng thăm khám Trung ương Quân đội 108 chứng tỏ, đứng trước một ca căn bệnh không dễ dàng, căn bệnh nhi có u bướu gan tuy vậy không thể thực hiện được thủ thuật cắt u vì tác dụng gan của căn bệnh nhi kém do xơ gan, lách to, chỉ có phương án cuối cùng là tốt nhất cho người căn bệnh: Ghép gan.

Tại thời điểm này, cả bác sĩ, căn bệnh nhi mòn mỏi chờ đợi nguồn gan hiến. Phương án hiến gan từ người cho sống được tính tới, tuy vậy người đủ tiêu chuẩn cho gan là bà nội lại xung đột nhóm máu.

“Nếu không ghép, căn bệnh nhi không dễ dàng còn điều kiện”, PGS Thành chia sẻ.

Vì vậy, sau nhiều cuộc hội chẩn, ngày 30/10, Phòng thăm khám quyết định thực hiện ca ghép gan không cùng nhóm máu giữa người cho và người nhận gan (bà nội hiến gan cho cháu gái). Đây là lần đầu tiên tại Phòng thăm khám TWQĐ 108 triển khai kỹ thuật này cho trẻ nhỏ.

“Trước khi đưa ra quyết định này, chúng tôi từng phải tìm hiểu quy trình điều trị, trao đổi với chuyên gia quốc tế để có thể nắm bắt được tốt nhất, quyết tâm thực hiện thành tựu cứu sống người căn bệnh. Theo nghiên cứu, kết quả sống sau 5 năm tương đương với nhóm người mắc căn bệnh cùng nhóm máu”, PGS Thành thông tin.

Theo chuyên gia này, về kỹ thuật không có sự không tương tự biệt, tuy vậy khi ghép xung đột nhóm máu, người hiến gan phải trải qua quá trình điều trị giải nhạy cảm, lọc huyết tương để đưa nồng độ kháng thể nhóm máu của người  hiến xuống thấp mới có thể hiến gan.

Ca ghép được thực hiện hôm 30/10. Sau 8 giờ, ca ghép gan được thực hiện thành tựu. người mắc căn bệnh được rút ống nội khí quản ngay tại phòng mổ.

Sau 7 ngày ghép, sức khỏe của người hiến và người nhận đều ổn định. Người hiến được ra viện sau một tuần hiến gan. Còn sức khỏe của người nhận phục hồi tốt, tác dụng gan ghép vận động thông thường, vận động nhanh nhẹn.

Cô bé 15 tuổi hạnh phúc vỡ òa khi tỉnh dậy, chia sẻ: “Từ khi phát hiện xơ gan, cháu từng suốt ngày phải đi viện, Sau đó bác sĩ chẩn đoán ung thư gan, ngỡ cánh cửa cuộc sống từng khép trước mắt, tuy vậy Sau đó các chuyên gia từng động viên em, truyền năng số lượng tích cực để em tiếp tục chiến đấu với căn bệnh. Em cảm ơn các chuyên gia từng tạo cho em một điều kiện sống như ngày hôm nay, để có thể khỏe mạnh, trở lại trường”.

TS Thành nhận xét, từ ca ghép xung đột nhóm máu thành tựu sẽ mở thêm điều kiện cho những người mắc căn bệnh có căn bệnh gan thời kỳ cuối có điều kiện được cứu sống khi không có người hiến tượng tự nhóm máu.

Rút ngắn thời gian thủ thuật

Thiếu tướng, PGS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Phòng thăm khám TWQĐ 108 chứng tỏ, 9 trung tâm ghép gan trong cả nước thực hiện được hơn 500 ca ghép gan. Riêng tại Phòng thăm khám TWQĐ 108 từng thực hiện thành tựu 200 ca ghép. Phòng thăm khám cũng là đơn vị ghép gan từ người cho sống nhiều nhất cả nước (198 ca).

“Với 200 ca ghép gan, tỷ lệ sống sau 5 năm là 75%. Các nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ sống sau là tỷ lệ sống sau 5 năm từ 70-75 %”, PGS Thành chứng tỏ.

Chuyên gia này cũng chia sẻ từ những ngày đầu gian không dễ dàng, khi mới thực hiện ghép gan, một ca ghép gan các ekip phải thực hiện từ 9 tới 10 tiếng, hiện còn 6-7 tiếng.

Phòng thăm khám cũng thực hiện chủ được kỹ thuật ghép gan từ người cho sống, đây là kỹ thuật ghép gan không dễ dàng và phức tạp hơn rất nhiều so với ghép gan từ người hiến chết não.

Phòng thăm khám từng triển khai thực hiện ghép gan trong nhiều trường hợp và nhiều loại hình ghép không tương tự nhau: ghép gan cấp cứu, ghép gan theo kế hoạch, ghép gan lấy từ người hiến chết não, ghép gan lấy từ người cho sống, ghép gan cho người lớn, ghép gan cho trẻ nhỏ, lấy ghép gan tại chỗ và tổ chức điều phối lấy ghép gan xuyên Việt với rất nhiều ca đặc biệt ghi những dấu ấn sâu sắc.

“Những ca ghép gan cấp cứu là thách thức bởi tất cả công đoạn sắp tiến hành ghép đều phải nhanh chóng để giành giật sự sống cho người căn bệnh. Tính tới nay, Phòng thăm khám từng tiến hành 65 ca ghép gan cấp cứu, cứu sống những người mắc căn bệnh suy gan rất nặng”, Giám đốc BV thông tin.

thường với kỹ thuật nội soi lấy mảnh gan ghép, tới nay Phòng thăm khám TWQĐ 108 là khu vực y tế duy nhất triển khai kỹ thuật này.

“Đây là một trong những kỹ thuật ngoại khoa phức tạp bậc nhất, đòi hỏi trình độ tay nghề cao, trang thiết gặp phải thiết gặp phải máy móc tiên tiến, đồng bộ. Trên thế giới hiện nay mới chỉ có những ít các Trung tâm ghép gan tại các quốc gia có nền y học tiến triển như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc mới có thể thực hiện được”, TS Thành chứng tỏ.

Phương pháp này đem lại nhiều lợi ích cho người hiến như can thiệp ít xâm lấn, giảm sút đau đớn sau mổ, thời gian phục hồi nhanh hơn, tính thẩm mỹ cao. tới nay tại viện 20 trường hợp được hiến gan được lấy gan bằng kỹ thuật này.

Hoàn toàn thực hiện chủ kỹ thuật

“Sau 200 ca ghép gan, chúng tôi tự tin thực hiện chủ hoàn toàn kỹ thuật. Chúng tôi từng đào tạo được hai kíp ghép gan có thể tiến hành độc lập. Từ những ngày đầu thực hiện 1 ca ghép trong một ngày mà không thực hiện các thủ thuật không tương tự, hiện chúng tôi có thể thực hiện hai ca ghép trong ngày hoặc thực hiện một ca ghép cùng với thủ thuật 5-7 ca mổ không tương tự”, TS Thành thông tin.

Hiện nay, mỗi năm Phòng thăm khám TWQĐ 108 thực hiện 40-50 ca ghép gan, trong những năm tới phấn đấu đạt 100-150 ca/mỗi năm. giá thành ghép gan tại Việt Nam thấp hơn rất nhiều so với các nước không tương tự nên rất có ý nghĩa với người mắc căn bệnh ung thư gan và suy gan mạn tính thời kỳ cuối ở nước ta.

Giám đốc Phòng thăm khám TWQĐ 108 chứng tỏ, mục tiêu tới năm 2025 là hoàn thiện khu vực hạ tầng ghép mô, cơ quan cơ thể người đồng bộ; tập trung nghiên cứu, ứng dụng các kỹ thuật ghép mô, cơ quan cơ thể người tiên tiến tiên tiến; phấn đấu trở thành trung tâm ghép mô, cơ quan cơ thể người ngang tầm với các quốc gia có nền y học tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.

Phòng thăm khám cũng thực hiện chuyển giao kĩ thuật ghép gan cho khu vực y tế Nhi trung ương, Phòng thăm khám Quân y 103 và hiện Phòng thăm khám Đà Nẵng đang học tập tại khoa để có thể thực hiện kỹ thuật này trong năm tới.