Dây rốn là cơ quan có nhiệm vụ kết nối bánh nhau với thai nhi, giúp cho vận chuyển các dưỡng dinh dưỡng và máu cũng như oxy từ bánh nhau tới nuôi thai nhi. Do vậy, bất kỳ hệ lụy nào xảy ra với dây rốn đều có nguy cơ khiến cho thai nhi gặp nguy hiểm. Dây rốn bám màng thai là một hệ lụy thai kỳ. Cùng chúng tôi tìm hiểu về hiện tượng này qua bài viết dưới đây.
1. Tìm hiểu về dây rốn
1.1. Dây rốn là như thế nào?
Khi trứng gặp được tinh trùng và được thụ tinh, trứng sẽ tự chia tách thành hai phần: một phần sẽ tiến triển và trở thành nên phôi thai và phần còn lại chủ yếu là bánh nhau. Sau khi tiến triển, các phôi thai sẽ trở thành nên túi noãn hoàng, có vai trò nuôi dưỡng bào thai khi nhau thai chưa xuất hiện. Dây rốn là một cơ quan, được trở thành từ túi noãn hoàng và niệu nang, là đoạn nối giữa rốn của thai nhi với bánh nhau thai của mẹ, có hình tròn, mềm và trơn.
Dây rốn là cơ quan có nhiệm vụ kết nối bánh nhau với thai nhi, giúp cho vận chuyển các dưỡng dinh dưỡng và máu cũng như oxy từ bánh nhau tới nuôi thai nhi.
1.2. Dây rốn có vai trò gì?
Dưới đây là những vai trò vô cùng quan trọng, sự liên quan tới chủ yếu sự sống và sự tiến triển của thai nhi trong bụng mẹ:
- Bánh nhau được trở thành và gắn kết vào thành tử cung là nhờ dây rốn.
- không những vận chuyển máu, oxy và dinh dưỡng dinh dưỡng từ người mẹ sang thai nhi, dây rốn còn vận chuyển cả dinh dưỡng thải của thai nhi và máu thiếu oxy từ thai nhi sang mẹ.
- Một nhiệm vụ không tương tự của dây rốn chủ yếu là ngăn không cho máu gặp phải pha trộn, giữ gìn sự sống và sự tăng trưởng của thai nhi.
- Thai kỳ của mẹ có khoẻ mạnh không đều phụ thuộc vào dây rốn.
2. Tìm hiểu về hiện tượng dây rốn bám màng thai
2.1. Thế nào là dây rốn bám màng thai?
Thông thường, ở một thai kỳ khỏe mạnh, dây rốn sẽ bám vào bánh nhau, còn các tĩnh mạch của thai nhi sẽ kết nối trực tiếp với nhau thai thông qua dây rốn. Khi đó, thai nhi sẽ nhận được trọn vẹn dưỡng dinh dưỡng, oxy và máu từ bánh nhau. Tuy nhiên, ở một tỷ lệ có xảy ra một hệ lụy thai kỳ là dây rốn bám màng (thường hay còn gọi là dây rốn bám màng thai).
Dây rốn bám màng là hiện tượng dây rốn của thai nhi bám hoặc chèn thất thường vào rìa màng nhau hoặc màng ối. Điều này khiến cho các tĩnh mạch của thai nhi phải lao động mà không có sự giữ an toàn của bánh nhau khi chúng kết nối tại dây rốn. Do đó, thai nhi chỉ nhận được tối đa là trong vòng 30% dinh dưỡng từ bánh nhau và khiến cho cho thai nhi có nguy cơ gặp phải suy dinh dưỡng, sinh non hoặc thậm chí nguy hiểm hơn là chết lưu.
2.2. Chẩn đoán dây rốn bám màng thai bằng cách nào?
Hiện nay vẫn chưa có thông tin chủ yếu thức nào giải thích được vì sao xuất hiện hiện tượng dây rốn bám màng. Trên thực tế, khi gặp phải tình trạng này, mẹ bầu thường không có triệu chứng gì rõ rệt và chỉ có khi thực hiện siêu âm mới có thể phát hiện ra.
Nhờ kỹ thuật siêu âm, bác sĩ hoàn toàn có thể chẩn đoán được tình trạng của dây rốn dựa trên hình ảnh của cả dây rốn và nhau thai. Phần lớn, hiện tượng này sẽ xảy ra vào tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba của thai kỳ. Tuy nhiên, có một tỷ lệ từng phát hiện ra dây rốn bám màng từ tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ.
Chỉ có thăm xét nghiệm và thực hiện siêu âm kiểm tra đầy đủ thì mới có thể phát hiện ra hiện tượng dây rốn bám màng thai.
Đó là một trong những nguyên do tại sao mà các mẹ bầu phải thường xuyên tuân thủ nghiêm ngặt lịch xét nghiệm và siêu âm thai định kỳ. Việc phát hiện sớm hiện tượng dây rốn bám màng là cực kì cần thiết phải thiết vì sẽ giúp cho bác sĩ sớm lên phương án theo dõi, quản lý thai kỳ và có các dự liệu cho trường hợp xấu nhất, hạn chế tối đa những hệ lụy nguy hiểm tới cả mẹ và thai nhi.
3. Ai có nguy cơ mắc dây rốn bám màng?
Có thể nói, tuy không phải tình trạng thường gặp trong sản khoa tuy vậy hiện tượng dây rốn bám màng rất nguy hiểm với cả mẹ bầu và thai nhi. Theo kết quả nghiên cứu và tham khảo, nếu mẹ bầu có một trong số những tính sau thì có nguy cơ mắc dây rốn bám màng cao hơn những mẹ bầu không tương tự:
- Mẹ bầu mang thai khi từng lớn tuổi;
- Mẹ bầu mang thai đôi hoặc thai đôi có chung màng đệm;
- Mẹ bầu mắc nhau thai tiền đạo hoặc tĩnh mạch tiền đạo;
- Các trường hợp thụ tinh ống nghiệm;
4. Những hệ lụy nguy hiểm từ hiện tượng bầu mắc dây rốn bám màng
4.1. với mẹ bầu
Khi gặp phải dây rốn bám màng, mẹ bầu có nguy cơ gặp phải những hệ lụy vô cùng nguy hiểm như:
- tĩnh mạch cuống rốn gặp phải nén hoặc vỡ: Bởi dây rốn bám màng ối, màng thai, không bám vào bánh nhau nên không giữ an toàn được các tĩnh mạch cuống rốn. Vì thế, các tĩnh mạch có nguy cơ gặp tổn thương là gặp phải nén hoặc vỡ, nhất là các tĩnh mạch nằm gần tử cung.
- Xuất huyết khi chuyển dạ: chủ yếu việc tĩnh mạch cuống rốn gặp phải vỡ dẫn tới tình trạng xuất huyết khi mẹ bầu chuyển dạ.
- Nguy cơ đẻ mổ: Do quá trình chuyển dạ, tử cung co bóp khiến cho gia tăng nguy cơ các tĩnh mạch gặp phải vỡ và gây ra ra xuất huyết khi chuyển dạ nên mẹ bầu bắt buộc phải mổ lấy thai gấp.
Nguy cơ vỡ tĩnh mạch, xuất huyết khi chuyển dạ khiến cho các mẹ bầu thược gặp phải chỉ định đẻ mổ.
4.2. với thai nhi
không những gây ra tác động tới mẹ bầu, dây rốn bám màng còn gây ra ra những hệ lụy nhất định cho thai nhi:
- Vì thai nhi không nhận đủ dưỡng dinh dưỡng nên dễ gặp phải suy dinh dưỡng bào thai;
- Gia tăng nguy cơ sinh non;
- Chỉ số Apgar thấp, cần thiết phải chăm sóc đặc biệt;
- Hạn chế tăng trưởng khi chào đời nếu mẹ mang thai đôi;
5. Có ngăn ngừa dây rốn bám màng được không?
Cho tới nay vẫn chưa có phương pháp nào ngăn ngừa được tình trạng này xảy ra vì không có nguyên do rõ ràng. Mẹ bầu chỉ có thể thực hiện thăm xét nghiệm và siêu âm thường xuyên để phát hiện sớm.
- Nếu khi siêu âm và phát hiện thai nhi gặp phải dây rốn bám màng, mẹ bầu cần thiết phải phải tuân thủ nghiêm ngặt lịch theo dõi và quản lý thai kỳ của bác sĩ.
- Lịch siêu âm có thể dày đặc hơn nhằm giúp cho bác sĩ theo dõi sát sao, đầy đủ tình trạng của thai nhi và bánh nhau để giữ gìn không có gì thất thường.
- Siêu âm phải thật chi tiết để phản hồi sự tăng trưởng của thai và xem có gặp phải nhau thai tiền đạo không
- Đo tim thai thường xuyên, nhất là từ tuần 36 trở đi để theo dõi dây rốn và các tĩnh mạch có dấu hiệu gặp phải đè nén thường hay nguy cơ gặp phải vỡ không.
- Nếu các chỉ số để ổn, các chuyên gia sản khoa khuyến cáo mẹ bầu nên để thai kỳ chuyển dạ tự nhiên và sinh thường nếu thai chưa đủ 40 tuần.
xét nghiệm thai định kỳ giúp cho bác sĩ phát hiện sớm và sớm lên kế hoạch quản lý thai kỳ, hạn chế tối đa những hệ lụy nguy hiểm tới cả mẹ và thai nhi.
Có thể nói, dây rốn bám màng thai không thường gặp tuy vậy để lại những hệ lụy rất nguy hiểm. xét nghiệm thai định kỳ và siêu âm đầy đủ là cách duy nhất giúp cho phát hiện sớm hiện tượng này
