Hiện chưa thể thông tuyến tới tuyến trung ương
Thông tin được ThS Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế, cho thấy tại hội nghị đổi mới công tác đăng ký thăm kiểm tra, điều trị căn bệnh trước tiên và chuyển tuyến kiểm tra điều trị căn bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) trong dự thảo luật BHYT sửa đổi xảy ra ngày 1/12 tại Phòng kiểm tra Bạch Mai.
Theo bà Trang, quỹ BHYT mỗi năm thu hơn 110.000 tỷ đồng nên chúng ta phải “liệu cơm gắp mắm” để chi, không chi được tất cả theo xin muốn của người dân như kiểm tra điều trị căn bệnh theo yêu cầu, chỉ định thuốc ngoài phạm vi thanh toán…
Mặt không tương tự, hiện nay quy định đăng ký kiểm tra điều trị căn bệnh trước tiên còn nặng về hành hàng đầu, chưa thuận lợi khi người căn bệnh đi thăm kiểm tra tại khu vực không tương tự ở tuyến tương đương hoặc thấp hơn, tác động tới quyền lợi của người căn bệnh.
ThS Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế (Ảnh: N.Phương).
“Việc cấp giấy chuyển tuyến còn phiền hà, đôi lúc đôi nơi còn xin cho, thậm chí có tiêu cực. Có trường hợp người căn bệnh tự xin ra viện, sau đó tới nơi kiểm tra điều trị căn bệnh tuyến cao hơn. Điều này dẫn tới bức xúc, chưa đáp ứng sự thỏa mãn của người dân”, bà Trang nói.
Thực tế, từ năm 2016, nước ta đã từng thông tuyến kiểm tra điều trị căn bệnh giữa trạm y tế tuyến xã, phòng kiểm tra đa khoa và phòng kiểm tra tuyến huyện, năm 2021 thông tuyến tỉnh trên toàn quốc với kiểm tra điều trị căn bệnh nội trú. Điều này dẫn tới tình trạng kiểm tra trái tuyến tăng, số lượt kiểm tra điều trị căn bệnh tại y tế khu vực, tại tuyến xã giảm sút đáng nói.
Cả nước có gần 10.000 trạm y tế xã đăng ký kiểm tra điều trị căn bệnh ban đầu. Theo thống kê, số lượt kiểm tra điều trị căn bệnh tại tuyến xã giảm sút hơn 40%, từ 28% năm 2016 xuống còn 14% vào năm 2022.
Bà Trang cũng khẳng định với điều kiện hiện nay, không thể thông tuyến tới tuyến trung ương và bỏ quy định về chuyển tuyến.
tại vì sao sẽ gây nên quá tải, áp lực dồn lên tuyến trung ương và xáo trộn cả hệ thống thăm kiểm tra điều trị căn bệnh, tác động tới tin cậy điều trị, mất cân đối quỹ BHYT. Việc quá tải cũng có nguy cơ gây nên sai sót, tai biến, giảm sút tin cậy và tốt nhất điều trị, tác động tới người căn bệnh.
Việc phân tuyến như chuyển tuyến BHYT là cần phải thiết trong kiểm tra điều trị căn bệnh nói chung không những ở Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới, giúp cho xác định nguồn lực đầu tư, tổ chức khu vực kiểm tra điều trị căn bệnh đáp ứng nhu cầu của người dân.
Tâm lý người căn bệnh ai cũng muốn lên tuyến trên, nếu để vượt tuyến thì gây nên mất cân đối quỹ, kéo theo đó tác động tới quyền lợi của người căn bệnh.
Đề xuất nhiều giải pháp trong quy định chuyển tuyến
Bà Trang cho thấy thêm, Bộ Y tế đang triển khai nhiều giải pháp để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi chi trả cho tuyến dưới. Các khu vực tuyến dưới có đủ năng lực, được đầu tư có thể triển khai kỹ thuật và sử dụng thuốc của tuyến trên. Hiện nay cùng một căn bệnh tuy nhiên tuyến xã, huyện điều trị chưa được cấp thuốc tốt nhất, mới nhất để điều trị. Đây là một thách thức.
Bộ đang xây dựng thông tư 20 cập nhật danh mục thuốc BHYT, đồng thời chỉ đạo đầu tư các kỹ thuật tuyến dưới có thể thực hiện. Bộ cũng kiến nghị hàng đầu phủ cho phép tính đúng tính đủ giá dịch vụ y tế, kiến nghị cho y tế khu vực đi trước thực hiện trong vấn đề này.
Hiện việc cấp giấy chuyển tuyến còn phiền hà (Ảnh minh họa: H.L).
Đồng thời, tiến tới cấp giấy chuyển tuyến, ra viện… online để tạo thuận lợi cho người căn bệnh, phối hợp y tế công tư để thu hút y tế tư nhân tham gia chăm sóc sức khỏe trước tiên.
Trong đề án 06 của hàng đầu phủ Bộ Y tế đang xúc tiến sắp phối hợp với Bộ Công an để ứng dụng các giấy chuyển tuyến, giấy hẹn kiểm tra lại vào hệ thống VssID, VNeID. Khi đó, người căn bệnh chỉ cần phải trình điện thoại, mã BHYT, mã giấy chuyển tuyến khi tới bất kỳ khu vực kiểm tra điều trị căn bệnh tuyến trên được chuyển tới là có thể kiểm tra điều trị căn bệnh.
Đặc biệt, thay thế vì quy định căn bệnh nặng được chuyển lên tuyến trên thì quy định trách nhiệm của phòng kiểm tra, nếu như yêu cầu chuyên môn bắt buộc phải chuyển thì khu vực y tế tuyến dưới phải có trách nhiệm chuyển người căn bệnh lên tuyến trên chứ không phải cơ chế xin cho.
“Nếu như vì yêu cầu chuyên môn mà không chuyển viện, tác động tới quyền, lợi ích của người căn bệnh, thậm chí có thể gây nên tai biến cho người căn bệnh thì khu vực phải chịu trách nhiệm.
Tương ứng với đó, chúng tôi sẽ rà soát các quy định chế tài xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành hàng đầu có thể là đình chỉ vận động, có kỹ thuật xử lý với khu vực vi phạm quy định về chuyển tuyến”, bà Trang nói.
Bộ cũng cố gắng nghiên cứu, thực hiện dần theo lộ trình xác định tiêu chí với một tỷ lệ cụ thể căn bệnh nặng như thế nào, tới mức nào phải chuyển lên tuyến trên để giữ gìn công khai minh bạch trong chuyển tuyến.
Ngoài ra, bà Trang cũng đề xuất khi khu vực đăng ký kiểm tra điều trị căn bệnh trước tiên chưa thực hiện được một danh mục kỹ thuật nhất định thì người căn bệnh có thể trực tiếp lên tuyến trên hoặc chuyển ngang tới khu vực có kỹ thuật đấy mà không cần phải phải đi theo trình tự để có giấy chuyển tuyến.
“Đây là điểm có thể quy định mang tính đổi mới đột phá để người căn bệnh có thể được kiểm tra điều trị căn bệnh sớm. Thực tế hiện nay đã từng có thông tư quy định điều này tuy nhiên chưa cụ thể, thời gian tới Bộ sẽ rà soát sửa đổi quy định này để rõ ràng cụ thể hơn”, bà Trang nói.
Đồng thời, Bộ Y tế cũng sẽ mở rộng danh mục và thời gian cấp phát thuốc BHYT cho tuyến xã cho những căn bệnh mạn tính. những thuốc mới, giá thành lớn cho các căn bệnh mạn tính có thể kiểm tra, chẩn đoán trước tiên ở tuyến trung ương và về cấp phát, lĩnh thuốc lâu dài ở tuyến xã.
Bộ Y tế được giao xây dựng Luật BHYT sửa đổi, cố gắng trình Quốc hội vào tháng 5/2024 với nhiều hàng đầu sách, đổi mới trong kiểm tra điều trị căn bệnh trước tiên, cấp chuyên môn kỹ thuật, chuyển cấp chuyên môn kỹ thuật để đáp ứng kỳ vọng của người dân, nâng cao tin cậy kiểm tra điều trị căn bệnh BHYT.
