Việt Nam đã từng ghi nhận các ca mắc đậu mùa khỉ phát sinh trong cộng đồng
Báo cáo tại hội nghị trực tuyến triển khai công tác phòng chống dịch năm 2024 xảy ra mới đây, TS.BS Hoàng Minh Đức, Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý điều hành Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, chứng tỏ, tới hết năm 2023, cả nước ghi nhận 137 ca mắc đậu mùa khỉ (trong số đó có 2 ca ghi nhận trong năm 2022), 6 ca tử vong.
“Các trường hợp mắc và tử vong đều ghi nhận tại khu vực phía Nam, chủ yếu tại TPHCM. Các ca căn bệnh chủ yếu là nam (chiếm 98,5%), tuổi trung bình tầm khoảng 31, trong số đó 70% là MSM (nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới) và 55% ca căn bệnh nhiễm HIV”, TS Đức phân tích.
Theo ông, hiện nay ca căn bệnh tập trung chủ yếu ở miền Nam. Tuy nhiên, trong thời gian tới người dân về quê ăn Tết, tăng cường giao lưu nên các tỉnh không không khác ở miền Bắc, Trung, Tây Nguyên cũng cần thiết phải cảnh giác nguồn căn bệnh xuất hiện. Hiện nay chưa có xét nghiệm căn bệnh đậu mùa khỉ nào được cấp phép tại nước ta.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương phát biểu chỉ đạo tại hội nghị (Ảnh: Trần Minh).
“Hiện nay tại nước ta căn bệnh mới nổi như đậu mùa khỉ chủ yếu tập trung ở TPHCM, những tỉnh phía Nam tuy vậy căn bệnh có nguy cơ lan ra các tỉnh không không khác trong cả nước”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh.
Năm 2022, nước ta chỉ ghi nhận vài ca căn bệnh nhập cảnh tuy vậy nay đã từng có ca căn bệnh phát sinh trong cộng đồng. Vì thế, Thứ trưởng nhắc các địa phương cần thiết phải hết sức lưu ý.
Theo báo cáo của Sở Y tế TPHCM, TP ghi nhận 2 trường hợp mắc đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam vào tháng 9/2022. tới ngày 22/9/2023, TP phát hiện một trường hợp gặp phải đậu mùa khỉ nội địa đầu tiên. Từ đó tới ngày 18/1/2024, có 151 trường hợp nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ tới kiểm tra tại các phòng kiểm tra trên địa bàn TP.
trong số đó có 129 trường hợp đã từng có kết quả dương tính (chiếm 85,4%) (gồm 113 trường hợp lưu trú tại TPHCM, 14 trường hợp lưu trú tại tỉnh và 2 trường hợp mất dấu).
Trong tổng số 113 người mắc căn bệnh tại TPHCM, tất cả đều đã từng khỏi căn bệnh, có 6 ca căn bệnh tử vong là những người nhiễm HIV. 10 trường hợp còn cách ly điều trị (gồm 4 trường hợp cách ly tại nhà và 6 trường hợp cách ly tại phòng kiểm tra).
Kết quả điều tra dịch tễ cho xuất hiện, 100% ca căn bệnh có địa chỉ TPHCM là nam giới, có phát hiện một vài ca là nữ giới, cư ngụ tại các tỉnh và có quan hệ tình dục với nam giới gặp phải đậu mùa khỉ.
Về xu hướng tình dục, 78% ca căn bệnh tự nhận chủ yếu mình thuộc nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), tỷ lệ lưỡng tính là 11% và dị tính là 9% và 4% chưa khai thác được.
Phân bố ca mắc đậu mùa khỉ tại nước ta (Nguồn: Cục Y tế Dự phòng).
Triệu chứng của căn bệnh đậu mùa khỉ
căn bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 trên các đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu, do đó có tên là căn bệnh đậu mùa khỉ. Ca căn bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở người được ghi nhận vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Congo và sau đó trở thành căn bệnh lưu hành ở khu vực Trung Phi và Tây Phi.
Tuy nhiên, từ năm ngoái, thế giới ghi nhận số ca căn bệnh tăng lên, nhất là những quốc gia châu Âu.
Ngày 23/7/2022, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố căn bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế.
Các triệu chứng của căn bệnh đậu mùa khỉ gồm:
– Sưng hạch bạch huyết.
– Sốt.
– Phát ban với mụn nước trên mặt, bàn tay, bàn chân, mắt, miệng, cơ quan sinh dục.
– đau đớn đầu, đau đớn cơ và đau đớn vùng eo lưng.
– Yếu sức.
Đường lây truyền truyền của căn bệnh là qua tiếp xúc trực tiếp, đường máu. Với người khỏe mạnh, căn bệnh diễn biến tương đối lành tính, chỉ cần thiết phải cách ly tốt, điều trị bội nhiễm nếu có, sau 21 ngày người căn bệnh sẽ khôi phục hoàn toàn.
Trong thời kỳ điều trị, để tránh nguy cơ lây truyền nhiễm cho người xung quanh thì người chăm sóc cần thiết phải hạn chế tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ vết loét bằng cách sử dụng găng tay, khẩu trang, rửa tay thường xuyên.
Với những trường hợp có sức đề kháng thường thì thì tiên số lượng căn bệnh tốt, không gây ra căn bệnh nặng và tử vong. Tuy nhiên, căn bệnh có thể tiến triển nặng ở những người có sức đề kháng kém.
