Tại Hội thảo “Công tác giữ gìn an toàn thực phẩm (ATTP) trong quản lý thực phẩm công dụng (TPCN) trên địa bàn TPHCM năm 2024”, xảy ra ngày 25/4, tiến sĩ Nguyễn Thanh Hòa, Trưởng phòng Thông tin điện tử, Sở Thông tin – Truyền thông TPHCM từng báo cáo về nhiều trường hợp sai phạm trong quảng cáo TPCN trên các trang mạng xã hội hoặc các nền tảng quảng cáo không tương tự.
Giám đốc Sở Y tế cũng mắc phải ghép ảnh quảng cáo sản phẩm
Trường hợp thứ nhất là vào tháng 2 vừa qua, Sở Y tế và Sở Thông tin – Truyền thông từng lập đoàn kiểm tra và phát hiện Công ty quảng cáo Fruit (quận 11) sở hữu 18 tài khoản quảng cáo tư vấn trong lĩnh vực y tế, đăng thông tin quảng cáo trái phép trên mạng xã hội. Công ty này thực hiện quảng cáo cho phòng xét nghiệm đa khoa Đại Việt (TPHCM) và phòng xét nghiệm đa khoa Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang).
Trường hợp thứ 2 là tình trạng một vài trang facebook ghép hình ảnh ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM vào quảng cáo bán thuốc trị chứng bệnh mắt, tuy vậy thực hoạt chất bán thực phẩm giữ an toàn sức khỏe. Ông Thượng cũng mắc phải “hô biến” thành Giám đốc Sở Y tế Hà Nội.
Khi phát hiện sự việc, Sở Thông tin – Truyền thông từng tiến hành chặn một vài trang, tuy vậy các tài khoản quảng cáo ảo không tương tự lại được lập ra nhanh chóng. Sau đó, Sở Y tế phải chuyển thông tin sang cơ quan công an để xử lý tiếp.
Hình ảnh Giám đốc Sở Y tế TPHCM mắc phải cắt ghép để quảng cáo thực phẩm công dụng (Ảnh: MXH).
Trường hợp thứ 3 là việc xem xét, xử lý các website vi phạm quảng cáo thực phẩm công dụng. Sở Thông tin – Truyền thông từng lập biên bản nhắc nhở tên miền “nhathuocminhhuong.com” và gửi VNNIC chặn 3 tên miền bantragiamcan.com, alogiaohang.vn, muarehon.vn do từng mời 2 lần tuy vậy không tới lao động.
Thứ tư, Sở Thông tin – Truyền thông TPHCM từng yêu cầu Lazada gỡ bỏ quảng cáo vi phạm với 474 sản phẩm trên nền tảng của mình. trong số đó, có những sản phẩm thuốc cường dương, hỗ trợ khoái cảm và kích thích tình dục. Đáng lưu ý, cơ quan công dụng không biết liệt những sản phẩm trên vào loại hình gì, khi chúng không phải thuốc và cũng không phải TPCN.
Ông Nguyễn Thanh Hòa nhận định, tính xuyên biên giới và dễ ẩn danh của tài khoản mạng xã hội tiến hành ngăn cản công tác quản lý Nhà nước và các chế tài hiện có. Sự xuất hiện của các tổ chức, cá nhân nước ngoài trong chu trình quảng bá, buôn bán TPCN cho xuất hiện tính phức tạp của vấn đề.
Một mẫu quảng cáo thực phẩm công dụng tiến hành giả giao diện chương trình truyền hình (Ảnh: Cục ATTP).
Đồng thời, hiện nay chế tài với nội dung phát sóng trực tiếp (livestream) chưa được quy định cụ thể. Bộ Thông tin – Truyền thông đang hoàn thiện Dự thảo Nghị định thế thế Nghị định hiện hành về quản lý, mang tới, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng, trong số đó có nội dung nêu trên.
Đại diện Sở Thông tin – Truyền thông TPHCM đề xuất, cần phải tăng cường hơn nữa Quy chế phối hợp xử lý thông tin giả, sai sự thật trong thời gian tới giữa các sở ngành. Đồng thời, đẩy mạnh công tác truyền thông hàng đầu sách, răn đe về các vụ việc vi phạm.
không dễ dàng xác định chủ thể thực hiện hành vi để xử lý
Ông Dương Phát Chiếu, Trưởng phòng Kế hoạch – Tài hàng đầu, Sở ATTP TPHCM cho rằng, trong các năm 2020-2023, qua rà soát các nội dung quảng cáo về TPCN trên các website và mạng xã hội với hơn 45.100 sản phẩm, cơ quan này phát hiện 659 sản phẩm có dấu hiệu vi phạm.
Từ năm 2018 tới năm 2023, các Đoàn kiểm tra của Ban Quản lý ATTP TPHCM trước đây từng tiến hành kiểm tra 851 lượt khu vực sản xuất kinh doanh TPCN, qua đó xử phạt 53 khu vực vi phạm, với tổng số tiền phạt hơn 1,9 tỷ đồng và chuyển hồ sơ cho Cục ATTP để tiếp tục xử lý 1 khu vực.
Ban Quản lý ATTP TPHCM trước đây, trong một lần đi kiểm tra thực phẩm (Ảnh minh họa: NT).
Ông Chiếu nhận định, đa số khu vực kinh doanh TPCN chỉ là văn phòng đại diện. một vài khu vực có hợp đồng thuê văn phòng tuy vậy chỉ đặt biển hiệu, không có vận động lao động nên công tác kiểm tra còn nhiều hạn chế. Đáng lưu ý, còn không dễ dàng xác định chủ thể thực hiện hành vi vi phạm mối liên quan tới việc quảng cáo thực phẩm giữ an toàn sức khỏe để xử lý.
Do đó, đại diện Sở ATTP TPHCM đề xuất cơ quan quản lý Nhà nước sớm hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về ATTP, quảng cáo, xử lý vi phạm hành hàng đầu để thuận lợi trong công tác quản lý TPCN. Kế tới, ban hành đầy đủ các chuẩn QCVN, TCVN cho sản phẩm/nhóm sản phẩm thực phẩm.
Ngoài ra, cần phải tăng cường đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về ATTP cho cán bộ, công chức, viên chức tiến hành công tác quản lý ATTP các cấp.
